مذهب در ماندگاری موسیقی نقش بسزایی داشته است

هوشنگ جاوید، پژوهش‌گر در گفت و گو با خبرنگار موسیقی  گفت: به طور کلی موسیقی آوازی ایران توسط آوازهای مذهبی ماندگار شده است زیرا در دوره‌ای از تاریخ ایران مردم به سمت موسیقی مذهبی گرایش پیدا کردند و به همین دلیل این نوع موسیقی در میان مردم فراگیر شد.

این پژوهش‌گر در ادامه بیان کرد: ایرانیان پس از اسلام از موسیقی برای تبلیغات مذهبی استفاده می‌کردند به گونه‌ای که برای اعلام سحر و چاووش‌خوانی از موسیقی بهره‌مند می‌شدند؛ زیرا در دوره‌ای موسیقی ممنوع شد و تنها از موسیقی برای ایام عزاداری استفاده می‌کردند در نتیجه موسیقی ایران به کمک مذهب حفظ شده است.

جاوید تاکید کرد: به طور کلی پیش از اسلام سندهای معتبری برای موسیقی وجود ندارد و سندهای موجود حاکی از این است که موسیقی ایران به دو دسته موسیقی حماسه و موسیقی مذهبی و آیینی تقسیم می‌شود. همچنین با تغییر دولت و حاکمان موسیقی هم تغییر می‌کرد، به عنوان مثال در دوره هخامنشی مرثیه‌ها در سطح جامعه گسترش پیدا کرد و کوروش به هنگام مرگ سپاهیان خود سربازان را در آواز به سیاوش وصف می‌کرد که این سوگ را سیاوشان می نامند و این مرثیه تا به امروز در مناطق مختلف در عزاداری‌ها خوانده می‌شود.

هوشنگ جاوید در ادامه افزود: همچنین از دوره ساسانیان با ورود اسلام در موسیقی تحولی عظیم به وجود آمد و موسیقی حماسی از بین رفت و موسیقی ستایشی پدید آمد که این نوع موسیقی عاشقانه، دینی، رزمی و.... بود، در این دوره مردم به مولودی خوانی روی آوردند و بعد از آن در مراسم مذهبی نعت‌خوانی، مناقب خوانی، پرده‌خوانی و شبیه خوانی رواج پیدا کرد.

این پژوهش‌گر موسیقی تاکید کرد: به طور کلی تمامی این هنرها به حفظ موسیقی آوازی ما کمک کرده است و در دوره‌ای موسیقی سازی به کمک موسیقی مذهبی آمد و با یک دیگر ادغام شدند. همچنین هر منطقه‌ای در ایران مراسم و موسیقی مذهبی خاص خودش را دارد و به شیوه خاص خودشان عزاداری می‌کنند.

هوشنگ جاوید در پایان با اشاره به اینکه هر منطقه‌ای برای مراسم مذهبی از سازهای مختلفی استفاده می‌کند، افزود: در مراسم مذهبی بیشتر از سازهایی استفاده می‌شود که بتواند حزن و اندوه را منتقل کند در نتیجه در ایام محرم و صفر از نی، دوتار، دهل و طبل استفاده می‌کنند.